Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yargıcı ve Demokrasi için Birlik Sözcüsü Rıza Türmen, anayasa değişikliğinin olağanüstü hâl (OHAL) uygulamaları gölgesinde yapıldığını hatırlatarak “Türkiye’de anayasa yapmaya uygun bir ortam yoktur. Ya referandum ertelenmeli veya OHAL kaldırılarak ortam demokratikleştirildikten sonra anayasa değişiklikleri yapılmalıdır” dedi.
Evrensel’de yer alan habere göre Antalya Barosu, Önce Demokrasi ve Anayasa –Der, Muratpaşa Belediyesi Kültür Salonunda “Anayasa Değişikliğini Konuşuyoruz” başlıklı panel yaptı. Antalya eski Büyükşehir Belediye başkanlarından Hasan Subaşı’nın yönettiği panele 686 sayılı KHK ile ihraç edilen Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ile Prof. Dr. Sibel İnceoğlu, eski AİHM yargıcı ve Demokrasi İçin Birlik Sözcüsü Rıza Türmen katıldı.
Yoğun bir katılımın olduğu panel Antalya Barosu Başkanı Polat Balkan’ın açış konuşması yaptı. Av. Hasan Subaşı, yapılmak istenen anayasa değişikliyle ülkenin geriye gideceğini söyledi.
“Referandum ertelenmeli veya…”
Anayasa değişikliğinin kamuoyunda tartışılmadığa vurgu yapan Rıza Türmen şunları söyledi:
“Parlamentonun önemli ikinci muhalefet partisi HDP’nin 11 milletvekili cezaevindeydi, bunlar Mecliste yoktu; milletvekillerinin oy kullanması, gizli oy kuralı çok açık bir şekilde ihlal edilmiştir. Bu nedenlerle demokratik meşruiyetinden kuşku duyuyor. Bu 18 madde OHAL döneminde yapılmıştır. Olağanüstü dönemlerde parlamento normal çalışmasını yapamaz. Özellikle muhalefet partilerinin rolü ortadan kaldırılır temel hak ve özgürlükler basın ve toplantı özgürlüğü gibi askıya alınır.Türkiye’de 150 basın kuruluşu kapatılarak mallarına el konulmuştur.Aynı zamanda 150 gazeteci cezaevindedir.Türkiye’de anayasa yapmaya uygun bir ortam yoktur. Ya referandum ertelenmeli veya OHAL kaldırılarak ortam demokratikleştirildikten sonra anayasa değişiklikleri yapılmalıdır.”
“Kararnameler rejimi”
Sibel İnceoğlu, demokratik ülkelerde OHAL dönemlerinde anayasa değişikliğin yapılmadığını belirtti. Anayasa değişikliğinde mahkemelerin tarafsız olacağı sözcüğünün eklenmesinin bir şey ifade etmeyeceğine vurgu yapan İnceoğlu; “Bir kurum bağımsız değilse tarafsız olamaz. Eşyanın doğasına aykırı. Bağımsız olmayan bir kurumun tarafsız olma şansı yoktur”dedi. HSYK’deki değişikliğe de değinen İnceoğlu, HSYK’nin bağımsız olmadığı durumda yargının da bağımsız olmayacağını söyledi. İnceoğlu, “Başkanlık sistemiyle de uyuşmayan bu siteme kararnameler rejimi de diyebiliriz” dedi.
“Önemli olan süre değil, nitelik”
“En olmayacak bir ortamda anayasa ve rejim değişikliği kotarılmaya çalışılıyor” diyen Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, “Koalisyon demeye korkar olduk ancak en büyük anayasal dönüşümler Türkiye’de koalisyon dönemlerinde oldu. Koalisyonlar olumsuzluk olarak görülemez. 83 ‘ten günümüze kadar 33 yılda 21 hükümet kurulduğu söyleniyor ama bunun yedi tanesi tek parti iktidarında oluyor” dedi.
Hükümetlerin süresinin önemli olmadığına dikkat çeken Kaboğlu, “Önemli olan niteliktir. Beş aylık bir hükümet çok önemli işler yapabilir buraya bakmak gerek” dedi. Kaboğlu şunları söyledi:
“Türkiye de ilk kez bu kadar radikal değişiklik tartışılmadan ve ilk kez anayasacılar olmadan anayasa değiştirilmek isteniyor sanki başka ülkelerde anayasal sorunlar yokmuş gibi bir algı operasyonu yapılıyor. Meclis kanun yapar deniyor.Meclis kanun yaparsa kararname geçersiz kalır deniyor. Cumhurbaşkanına kararname yetkisini anayasa veriyor. Anayasanın verdiği yetkiyi sonuna kadar kullanacaktır.”
