Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, AYM’nin 56. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen törende yaptığı konuşmada, tutuklu yazarlar Şahin Alpay ve Mehmet Altan hakkında verdiği hak ihlali kararlarının yerel mahkemelerce uygulanmamasıyla da gündeme gelen AYM kararlarının bağlayıcılığı konusunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da dinleyiciler arasında olduğu törende, AYM’nin Alpay hakkındaki ikinci kararının yerel mahkemece uygulandığı hatırlatılarak, Anayasa Mahkemesi kararlarının yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağladığını mahkemenin bir kez daha tespit ettiği kaydedildi.
"Bireysel başvurunun etkili olması, ihlalin sonuçlarının kaldırılmasına bağlı"
Anayasa’nın açık hükümleri karşısında Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmamasının söz konusu olamayacağını bir kez daha hatırlatan AYM Başkanı Arslan, son dönemde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Komisyonu’nun da dikkat çektiği ‘bireysel başvuru’ yolunun etkili olmasının da “bir başvuruda ihlal tespit edildiğinde, bu ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına bağlı” olduğunu hatırlattı.
Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşunun 56. yıl dönümü dolayısıyla Yüce Divan Salonu’nda düzenlenen törene Cumhurbaşkanı Erdoğan, TBMM Başkanı İsmail Kahraman, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın yanı sıra Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven, HSK Başkanvekili Mehmet Yılmaz, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu ve çok sayıda üst düzey siyasetçi de katıldı.
Törende konuşan Arslan, Konuşmasında, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararlarının bağlayıcılığı ve icrası üzerinde durmak istediğini belirterek AYM’nin verdiği bir kararda, Anayasanın 153. maddesini yorumlandığını kaydetti. Bu madde uyarınca, Anayasa Mahkemesi kararlarının yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağladığını Mahkemenin bir kez daha tespit ettiğini vurgulayan Arslan, "Buradaki en önemli nokta, Anayasa Mahkememiz, mahkeme kararlarının genel olarak bağlayıcılığını ifade eden Anayasanın 138. maddesinden farkını ortaya koymuştur. Buradaki temel fark, 153. maddenin, aynı zamanda Anayasa Mahkemesi kararlarının yasama, yürütme ve idare makamları yanında yargı organlarını da bağladığını ifade etmesidir. Bu da esasen, Anayasanın 11. maddesinin de doğal bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır" dedi.
"AYM kararlarının uygulanmaması söz konusu olamaz"
Anayasanın 11. maddesinin de Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü ilkesini düzenlediğine işaret eden Başkan Arslan, "Bu değerlendirmeler ışığında ve Anayasanın açık hükümleri karşısında Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmaması söz konusu olamaz. Esasen bireysel başvurunun etkili olması da bir başvuruda ihlal tespit edildiğinde, bu ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına bağlıdır" ifadelerini kullandı.
Başkan Arslan, Anayasa Mahkemesi’nin, anayasal hak ve hürriyetlerin ihlal edilip edilmediğini denetlerken, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni ve onu bağlayıcı olarak yorumlayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarını dikkate aldığını da vurguladı.
