Türkiye genelinde yaşanan elektrik kesintisi sağlık sektörünü de ciddi şekilde etkiledi. 6 bin aile sağlığı merkezinde bulunan milyonlarca aşı bozulma riski ile karşı karşıya kaldı. 22 bin aile hekimi ise işi bırakıp aşılarını nasıl koruyacaklarını bulmaya çalışıyor. Ayrıca birçok hastanenin de elektrik kesintisi nedeniyle bazı bölümlerinde hizmet verilemiyor. Bazı aile hekimleri işlerini bırakıp jeneratörlerin kesintisiz çalışabilmesi için mazot almaya çıktı. Ancak saatlerdir kesintisiz çalışan jeneratörlerde de yangın riski olabileceği belirtiliyor. Ayrıca hekimler mesai saatlerinin bitiminin ardından ne yapacaklarını bilmiyor. Ankara Aile Hekimleri Derneği ANKAHED konu ile ilgili yazılı bir açıklama yaparak acil eylem planı talep etti.
‘Saatlerdir jeneratör çalıştırıyoruz ama yangın tehlikesi var’
Buse Özel’in Hürriyet’te yer alan haberine göre, aile hekimleri dolaplardaki aşıların zayi olmaması için saatlerdir jeneratörleri kesintisiz çalıştırıyor. Ankahed yönetim kurulu üyesi Dr. Akif Emre Eker, "Görüştüğümüz yetkili servisler jeneratörlerin ara verilerek çalıştırılmasını aksi takdirde yangın çıkabileceğini belirtiyor. Aşıları başka bir yere aktarmak istiyoruz ve mesai bitimine az bir süre kalmasına rağmen hala bir eylem planı oluşturulmadı" dedi.
1-5 yaş arası çocukların tüm aşıları dolaplarda
6 bin Aile Sağlığı Merkezi'nde yani aile hekimliklerinde 1-5 yaş arası yapılan hepatit B, kızamık, kızamıkçık, su çiçeği gibi aşılar bulunuyor. Bu aşılar, özel aşı dolaplarında değil ev tipi buzdolaplarında muhafaza ediliyor. Elektrik kesintisinin ne kadar süreceği bilinmediği için jeneratörlerin dayanıp dayanmayacağı da net değil.
‘Acil durumlar için eylem planımız yok’
İstanbul'da görev yapan aile hekimi Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası'ndan Dr. Emrah Kırımlı işi bırakıp mazot almaya çıktığını ve bu şekilde jeneratörün ömrünü uzatmaya çalıştığını söylüyor. Böyle bir durum için belirlenen ortak bir eylem planının ellerinde bulunmadığını söyleyen Dr. Kırımlı büyüklü, küçüklü bir çok aile sağlığı merkezi olduğunu ve milyonlarca aşının nasıl korunacağını bilmediklerini söyledi.
Bozulan aşının parası doktordan alınıyor
Ayrıca sağlık bakanlığı aşıların 8 derecenin üstüne çıktığında aile hekimlerinden tutanak tutmasını talep ediyor. Bazı durumlarda, aile hekimleri bu durumdan dolayı aşıların parasını cebinden ödemek zorunda bırakılıyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün raporlarına göre aşılar 30 santigrat dereceye kadar bozulmayabiliyor ancak standartlar gereği bakanlığın belirlediği maksimum sıcaklık 8 derece. Eskiden aşıları bu gibi durumlarda toplum sağlığı merkezlerine gönderdiklerini belirten Dr. Kırımlı artık TSM'lerin bu aşıları kabul etmediğini ve aile hekimlerinin aşı paniğine kapıldığını belirtti.
Hastanelerde hizmet aksadı
Elektrik kesintisi nedeniyle birçok hastanede de hizmetler aksadı. Jeneratör bulunsa dahi acil bölümler ve yoğun bakım servisleri dışındaki servislerde hizmetler aksadı. Binlerce hastanın bulunduğu Çapa ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastaneleri'nde de kesinti nedeniyle sıkıntı yaşanıyor.
Yeni ameliyat yapılmıyor
Hastaların mağdur olmaması için başlanmış ameliyatlar jeneratörler sayesinde bitirilebildi ancak doktorlar yeni ameliyata başlamadı. Kesintinin ne kadar süreceği bilinmediği için özellikle uzun ameliyatlarda sıkıntı yaşanabileceği ve jeneratörün ne kadar dayanacağı bilinmediği için operasyonların da durdurulduğu bildirildi.
‘Acil eylem planı talep ediyoruz’
Ankara Aile Hekimleri Derneği meslektaşları için bir yazılı açıklama yaparak bilgilendirme yapacağını söyledi. Derneğin yazılı açıklamasında ise şu sözlere yer verildi,
"Sorunun ne zaman çözümleneceği ile alakalı net bir bilgi halen beklenmektedir. Yaşanan bu problem dolayısıyla görüştüğümüz yetkililer, ilimizde de Toplum Sağlığı Merkezlerine bağlı tüm Aile Sağlığı Merkezlerinin aşılarla ilgili ısı ihlallerine maruz kalınmaması için acil eylem planlarının devreye sokulmasını istemektedirler. Bu çerçevede tüm aile sağlığı merkezleri jeneratörlerini kesintisiz çalıştırmaları ve dolap ısılarının kontrol edilmesi, meydana gelecek ısı aşımlarının tutanak tutularak Toplum Sağlığı Merkezlerine bildirilmesi gerektiğini söylemektedirler.
Acil eylem planı çerçevesinde transportu yapacağımız diğer ASM de de benzer bir durum olduğundan, aşıların ve serumların zayi olmaması için TSM ne veya İl HSM ne transportu gerekmektedir. Ancak bazı TSM de jeneratör bulunmaması, bulundurulmasının zorunlu olmaması nedeniyle yaşanabilecek problemlere karşı yetkili olan kişi ve kuruluşlarla görüşmelerimiz devam etmektedir. Oluşabilecek bir aşı kırımında bunun sorumluluğu noktasında gerekli tüm tedbirleri alan bizlerin bir kusuru olabileceğini ve bu şekilde bir değerlendirme yapılabileceğini sanmamakla birlikte tedbirli olunmasında fayda vardır. Net bir cevap ve şekilde hareket edilmesi gerektiği ile alakalı bir bilgi alındığın da siz değerli meslektaşlarımıza yeniden bilgilendirme yapılacaktır.
Ankara Aile Hekimliği Derneği - ANKAHED olarak jeneratör sistemlerinin çalışılabilirlik durumunun kontrol edilerek eksikliklerin giderilmesi, çıkabilecek arıza ve yangın durumuna karşı tedbirli olunması ,konuya gerekli azami hassasiyetin gösterilmesi ve ilgililerin bilgilendirilmesi hususunu siz değerli üyelerimize ve tüm aile hekimlerine önemle duyururuz.
