Habertürk yazarı Pervin Kaplan, ek yerleştirmeyle ilgili bilinen yanlışlardan birinin herhangi bir uygulamaya yerleştiği halde kayıt yaptırmayanların katılacaklarını sanmalarının olduğunu söyledi. Kaplan "Ek yerleştirmeyle ilgili yapılan ikinci hata ise adayların tüm boş kontenjan görünen programları tercih listelerine alabileceklerini düşünmeleri. Oysa bu doğru değil. Her programı tercih listenize alamazsınız. Tıpkı ilk yerleştirmede olduğu gibi ek yerleştirmenin de kendi kuralları var" dedi.
Pervin Kaplan'ın "Ek yerleştirmede baraja dikkat" başlığıyla yayımlanan (29 Ağustos 2016) yazısı şöyle:
Ek yerleştirmeyle ilgili bilinen yanlışlardan biri herhangi bir uygulamaya yerleştiği halde kayıt yaptırmayanların katılacaklarını sanmaları. Oysa kayıt yaptırmamış olsanız da siz bir programa yerleştiniz ve bu yüzden ek yerleştirmeye katılamazsınız. Ek yerleştirmeyle ilgili yapılan ikinci hata ise adayların tüm boş kontenjan görünen programları tercih listelerine alabileceklerini düşünmeleri. Oysa bu doğru değil. Her programı tercih listenize alamazsınız. Tıpkı ilk yerleştirmede olduğu gibi ek yerleştirmenin de kendi kuralları var. Bu kuralları bilmeniz ve tercih listenizi buna göre oluşturmanız gerekiyor. Eğer hatalı bir liste hazırlarsanız tercihleriniz dikkate alınmaz ve açıkta kalırsınız.
Her kontenjan herkese açık değil
Öncelikle ek yerleştirmeden yararlanabilmek için en temel kural 2016 ÖSYS’ye başvurmuş olmak ve Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ile Lisans Yerleştirme Sınavları’nda (LYS) barajları aşmak. Ardından da hangi koşullarda hangi programları tercih edebileceğinizi öğrenmek.
Bunların başında da her boş kontenjanın her adayın tercihine açık olmadığını bilmek gerekiyor. Çünkü bazı programlar ilk yerleştirmede doldu ama kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kaldı. Bu programların artık en küçük puanı oluşmuş yani taban puanları var.
Peki bu programları nasıl anlayacaksınız?
Ek Yerleştirme Kılavuzu’na baktığınızda Tablo-4’te yer alan lisans programlarından bazılarının karşısında “2016 ÖSYS en küçük puan” başlığının altında bir puan yazdığını göreceksiniz. Bu puanı gördüğünüz programlar ek yerleştirmede doldu. Ama kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kaldı. Bu yüzden de o programa yerleşen en düşük puanlı öğrencinin puanı taban puan olarak kabul edildi. Bu programlar artık her adayın tercihine açık değil. Tercih listenize alabilmeniz için ilgili puanınızın buna eşit ya da daha yüksek olması gerekiyor. Buna dikkat etmeden hazırlayacağınız tercih listesinin bir anlamı yok. Puanınız eğer oluşmuş en küçük puandan daha düşük ise bu programlara yerleşme şansınız yok. Bu kuralı tercih etmek istediğiniz her programda dikkate almalısınız. Ama puanınız en küçük puana eşit ya da yüksek ise o zaman bir sorun yok. Sizin puanınızdan düşük ya da eşit tüm programlara tercih listenizde yer verebilirsiniz.
Popüler programlarda boş var
Gençlerin en fazla ilgi gösterdiği tıp, hukuk, mühendislik ve mimarlık gibi programlarda da boş kontenjanlar var. Örneğin hukuk programlarında toplam 524, tıpta 74, diş hekimliğinde 25 kontenjan bulunuyor. Ek yerleştirmenin kurallarına uygun olarak hazırlayacağınız tercih listesi bu programlara yerleşmenizin yolunu açacaktır. Ancak tercih listenize aldığınız her programın taban puanının oluşup oluşmadığını ve kendi puanınızın da buna eşit ya da yüksek olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor.
Önlisansta en düşük puana bakılmayacak
Tablo 4’teki lisans programlarında dolan ama kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kalan kontenjanlar için “en küçük puana” eşit ya da yüksek puana sahip olmak koşulu aranırken bu kural önlisans programlarında geçerli olmayacak. Tablo-3’te yer alan önlisans programlarında bu koşul yok. Ancak her programın karşısında yine de en düşük puanın verildiğini göreceksiniz. Bu size bu programa en son giren öğrencinin puanını görmeniz için veriliyor. Amaç da tercihlerinizi yapmanız için kolaylık sağlaması. Tablo-3’teki programları, puanınız verilen en küçük puanın altında kalsa bile tercih listenize alabilirsiniz.
Eğer puan yazmıyorsa...
Kılavuzda bazı programların karşısında ise sadece boş kontenjan sayısının yer aldığını ama hiç puan olmadığını “2016 en küçük puan” sütununun boş olduğunu göreceksiniz. Bunun anlamı ilk yerleştirmede bu programlar dolmadı. Yani kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kalmadı. Bu programları, gerekli puan türünde yerleştirme puanı hesaplanmış tüm adaylar tercih edebilir. Bu da lisans programları için Lisans Yerleştirme Sınavları’nda (LYS) 180 ve üzerinde puan alan adayların tercihlerine açık demektir. Tercih yaparken de başında -Y- olan puanları kullanmalısınız.
Ek yerleştirme tüm öğrencilere açık değil
Ek yerleştirmede tüm adaylar tercih yapamaz. Ek yerleştirmeye katılabilmek için herhangi bir yükseköğretim programına yerleşmemiş olmanız gerekiyor.
İlk yerleştirmede programını beğenmedikleri için kayıt yaptırmayan öğrenciler ek yerleştirmede tercih yapabileceklerini düşünüyor. Ancak bu öğrenciler yanılıyor.
Kayıt yaptırmamış bile olsalar, bir programa yerleştikleri için ek yerleştirme haklarını da yitirmiş oluyorlar. Ancak bu kural, özel yetenek sınavlarına girerek bir programa yerleşen öğrencileri kapsamıyor.
Onların ek yerleştirmeye katılma hakları bulunuyor. Sınavsız geçiş dahil merkezi yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar ek yerleştirme için başvuramayacak.
Ek yerleştirmede Tablo- 4’teki lisans programlarına merkezi genel yerleştirmedeki en küçük puanlarının altında aday yerleştirilmeyecek. Kesin kayıt sonunda kontenjan açığı kalan programlara önkayıtla öğrenci alınmayacak.
Yerleştirme merkezi olarak yapılacak
Ek yerleştirmede de yerleştirmeler yine merkezi olarak yapılacak. Adaylar tercihlerini ÖSYM aracılığıyla yapacak. Yerleştirme adayların tercihlerine, puanlarına ve yükseköğretim programlarının kontenjan ve koşullarına göre ÖSYM tarafından merkezi olarak yapılacak. Ek yerleştirmenin kurallarını şöyle özetlemek mümkün.
-Her yükseköğretim programına, kılavuzda belirtilen ve bilgisayarla denetlenebilen koşulları taşıyan ve bu programa tercih listesinde yer vermiş olan adaylar arasından kontenjan sayısı kadar öğrenci yerleştirilecek.
-Yerleştirme puanlarına göre yapılacak yerleştirme işleminde ilgili yerleştirme puanı yüksek olan adaya öncelik verilecek.
-Bir aday, puanları ne denli yüksek olursa olsun yalnız bir programa kayıt hakkı kazanabilir. Bu program, adayın puanlarıyla girebildiği en üst tercihidir. Bunun altında kalan tercihler işleme konmaz.
-Adayın kayıt hakkı kazandığı programı sonradan değiştirmesi, bir başka deyişle, daha düşük puanla öğrenci alan başka bir programa kaydolması mümkün değildir.
