23 Kasım’da Tunceli’yi ziyaret etmeye hazırlanan Başbakan Ahmet Davutoğlu’na çağrı yapan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, eski Batı Almanya Başbakanı Willy Brandt’in 1970’te Varşova Gettosu Anıtı önünde diz çöküp Yahudilerden özür dilediğini hatırlattı. “Willy Brandt gidip Yahudi anıtının önünde plansız hesapsız diz çöktü, dua etti, özür diledi" diyen Demirtaş, "İşte Başbakan Dersim’e gidecekmiş, orada Seyit Rıza anıtı var. Bizden duymuş olmasın ama Willy Brandt böyle yapmıştı; dua etsin, diz çöksün, özür dilesin. Dersim özrü ciddi bir şekilde yapılmalı” çağrısında bulundu.
Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu’nun “Partim adına Dersimlilerden bin kez özür diliyorum” demesiyle CHP’de krize neden olan özür tartışması sürerken, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu “Dersim özrü ciddi bir şekilde yapılmalı” diyerek eleştirdi.
Cumhuriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Erdem Gül, Ankara Haber Müdürü Ayşe Sayın ve Cumhuriyet muhabiri Mahmut Lıcalı’nın sorularını yanıtlayan Demirtaş, şunları söyledi:
Maraş, Çorum, Sivas, Gazi, Gezi, Roboski… Bunlar da partinin işi midir? Bunlarda herhangi bir partinin sorumluluğu mu vardır? Bunların hepsi devletin katliam geleneğinin parçalarıdır. Şu parti bu parti yaptı diyemezsiniz. İktidarda hangi parti varsa o gereğini yapacak. Önce gereğini yap, sonra başka bir siyasi ranta dönüştürmek için kullan. CHP çözemedi, ben çözdüm de… Sıfır adımla çıkıp CHP’yi suçlamak resmen ucuz siyasettir. Bir tane adım at ki CHP’yi eleştirmeye hakkın olsun. Devlet olarak, hükümet olarak Dersim’in acısını bir siyasi ranta dönüştürmek isteyebilirsin. Bu Dersimliye hakarettir. Willy Brandt gidip Yahudi anıtının önünde plansız hesapsız diz çöktü, dua etti, özür diledi. İşte Başbakan Dersim’e gidecekmiş, orada Seyit Rıza anıtı var. Bizden duymuş olmasın ama Willy Brandt böyle yapmıştı; dua etsin, diz çöksün, özür dilesin. Dersim özrü ciddi bir şekilde yapılmalı. Grup toplantısında özür diledik geçiştirdik olmaması lazım.
Willy Brandt nasıl özür dilemişti?
Batı Almanya’nın sosyal demokrat lideri Willy Brandt, Polonya’nın başkenti Varşova’ya 1970’te yaptığı ziyarette özür dilemeden önceki geceyi Almanların savaşta bombaladığı Wilanow Sarayı’nda geçirmişti. Brandt, savaşın izlerini taşıyan sarayda sabaha kadar uyuyamamıştı. 1989 yılında kaleme aldığı “Hatıralarım” kitabında o geceyi ve ertesi günü şöyle anlatıyor;
"Sadece Türkiye değil, dünyanın Almanya’dan örnek alacağı çok şey var. Bunların başında ise geçmişle hesaplaşma konusu geliyor. Almanya, Nazi kurbanları için toplamda 10 milyar Mark tazminat ödedi. Her kentte anıtlar dikti, yılın birkaç gününü ‘Holokost’ kurbanlarını anmaya ayırdı. Erdoğan, Dersim’i nasıl anacağını bilmiyorsa, Willy Brandt’ın Varşova gettosundaki o tarih değiştiren fotoğrafına tekrar baksın.”
“Hâlâ bana o hareketimi soruyorlar; Bunu daha önce planladın mı? Kesinlikle hayır. Etrafımda duran gazeteci ve foto muhabirleri kadar yakın arkadaşlarım da şaşırmıştı. O davranışımı planlamadım, fakat Wilanow Sarayı’nda geçirdiğim gece gettodaki anıtın önemini düşündüm. Alman tarihi ve milyonlarca kurban için söyleyecek söz bulmakta zorlanmış, dizimin bağları çözülmüştü.”
'Kendisi için değil Almanya için çöktü'
Brandt’in o gün Yahudi anıtında diz çökmesi beklenmiyordu. O gün orada Brandt’a eşlik eden Alman gazetecilerden Spiegel dergisi muhabiri Hermann Schreiber, “Önce bayıldığını düşündük. Daha sonra diz çöktüğünü anladık. Aslında o suçsuz biriydi, kendisi için değil, Almanya için diz çöktü” diyecekti.
