Hayır Partisi Genel Başkanı Tuna Beklevic, dünya'da Parlamenter sistemden Başkanlığa geçiş yapan beş ülke bulunduğunu, denge ve denetleme unsurlarının dikkate alınmadığı tek adam modellerinin hiç bir ülkeye huzur getirmediğini söyledi. Bekleviç, bu ihtirasa kurban olmuş bazı ülkelerin tekrar parlamenter sisteme geri döndüğünü bazılarının ise bölündüğüne dikkat çekti .
Sırbistan Karadağ'ın 2000'de, Moğolistan 1992'de, Sri Lanka'nın 1982'de, Bangladeş'in 1975'te, Zimbabve'nin 1987'de Parlamenter sistemden Başkanlığa geçtiğini anlatan Beklevic bu ülkelerin bu değişim ile huzura kavuşmadıklarını söylerken vatandaşların mutlaka sandığa giderek Hayırlarına sahip çıkmasını rica etti.
Parlamenter sistemden tek adam modellerine geçen ülkelerin üç temel ortak özelliği olduğunun altını çizen Beklevic bunların ekonomide bozulma, güvenlik ve terör risklerinin artması ve hukuka güvenin azalması olduğunu ifade etti.
Bekleviç’in yazılı açıklaması şöyle;
"Sırbistan Karadağ bölündü"
Sırbistan Karadağ'da 1992'deki anayasa Federasyon Başkanını seçme yetkisini Federal Parlamentoya vermekteydi. 1997'de Federal Parlamento, Miloseviç'i Federasyon Başkanı olarak seçti. Temmuz 2000'de Miloseviç ve partisi anayasa değişikliği ile Başkanın doğrudan seçilmesi kararını aldırdı. 2006 yılında ise Sırbistan ve Karadağ ayrı ayrı bağımsızlıklarını ilan ettiler.
"Moğolistan'da Başkanlık istikrarsızlık getirdi"
Ülkeyi on yıllardır yönetmekte olan Moğol Devrimci Partisi dış ve iç baskılar neticesinde 1990 yılında ilk çok partili seçimi düzenleyip, oyların çoğunu toplamıştı. 1992'de yapılan yeni anayasada ise Başkan'ın doğrudan seçildiği, tek meclisli bir yapıya geçildi. 1992'de yapılan seçimlerde Moğol Devrimci Partisi zaferle ayrıldı. Ancak, 1993'te yapılan Başkan seçiminde "partinin adayı" seçimi kaybetti.
"Bangladeş tekrar parlamenter sisteme geri döndü"
1973 yılında yapılan seçimi ezici bir çoğunlukla kazanan dönemin Başbakanı Mujibur Rahman oyların yüzde 73'ünü toplamıştı. Ocak 1975'te parlamento anayasa değişikliği yaparak, tek partili başkanlık sistemine geçiş yapılmasını karar aldı. Ancak bu dönemde yasamanın oldukça güçsüz olduğu göz önünde bulundurulursa, 1975'te getirilen sistemin pratikte seçimsiz otoriterlik olduğu da söylenebilir. 1992'de parlamenter sisteme geri dönüş yaşandı.
"Sri Lanka'da değişim huzur getirmedi"
Sri Lanka'da 1977 yılında yapılan seçimleri kazanan UNP, meclisteki çoğunluğu aracılığıyla anayasayı değiştirip, yarı başkanlık sistemini getirdi. 1982 yılında yapılan seçimlerde Jayewardene oyların yüzde 52'sini aldı.
"Zimbabve'de de değişim huzur getirmedi"
1980 yılından beri Zimbabve'nin Başkanlığını yürütmekte olan Mugabe ve Partisi ZANU, 1987 yılında yapılan bir anayasa değişikliği ile daha önceden sadece sembolik bir konum olan başkanlığı daha etkili bir konuma getirmişlerdir. Bu değişiklik ile Zimbabve'de Başbakanlık statüsü kaldırılmış ve Başkan yürütmenin başı olarak kabul edilmiştir.
