Gündem

AYM: Öcalan’ın yazıları yasak gerekçesi olamaz

Anayasa Mahkemesi, ‘Demokratik Modernite’ dergisinin cezaevine sokulmaması kararını hak ihlali saydı

17 Nisan 2015 13:04

Anayasa Mahkemesi (AYM), içinde PKK lideri Abdullah Öcalan’ın kitaplarından alıntıların da yapıldığı üç aylık ‘Demokratik Modernite’ adlı dergisinin F tipi cezaevine sokulmaması yönündeki kararı hak ihlali saydı.

Öcalan’ın görüşlerinin cezaevi güvenliğine tehdit kabul edilmesine karşı çıkılan AYM’’nin kararı, “Tutukluların dergiye erişiminin engellenmesi ifade özgürlüğüne yönelik müdahaledir” gerekçesine dayandırıldı. Geçen yıl Öcalan’ın cezaevinde yazdığı kitapla ilgili el koyma kararını, İki hafta önce, ise ‘devrimden sonra’ isimli yerli sinema filminin CD’sinin ‘güvenlik’ gerekçesiyle sakıncalı bulunarak cezaevine sokulmaması kararını hak ihlali sayan AYM’den, cezaevlerine yönelik yeni bir özgürlük kararı çıktı. AYM, bu kez, sakıncalı bulunan derginin cezaevine sokulma yasağını mahkum etti.

Kocaeli F tipi cezaevi yönetimi, İbrahim Bilmez adlı tutukluya gönderilen ve içinde PKK lideri Öcalan’ın kitaplarından alıntıların da yer aldığı üç aylık ‘Demokratik Modernite’ adlı dergiyi sakıncalı buldu. Dışarıda kitapçılarda ve gazete bayilerinde açıkça satılan söz konusu dergiyi ilgili mevzuatta cezaevi güvenliği maddeleriyle ilişkilendiren Cezaevi Eğitim Kurulu,söz konusu dergiyi tutukluya vermedi. İnfaz hakimliği de bu yasak kararını aynı gerekçeyle onayladı. Bu yasak tutuklu Bilmez tarafından AYM’ye taşınmıştı.

Adnan Keskin'in Taraf gazetesinde yayımlanan haberine göre Bilmez, dışarıda açıkça satılan bir derginin cezaevi idaresinde yasaklanmasının bilgi edinme ve ifade özgürlüğünün açık bir ihlali olduğunu savundu, yasak kararının iptalini istedi. AYM, başvuruyu kabul etti ve “Dergiye erişimin engellenmesiyle başvurucunun ifade özgürlüğü ihlal edilmiştir” dedi. AYM, tespit ettiği ihlalin ortadan kaldırılması için, dosyayı ilgili infaz hakimliğine göndermeye de karar verdi.

 

'İfade özgürlüğüne müdahaledir'

 

Dergide Abdullah Öcalan’ın kitaplarından alıntılar yapılması ve terör örgütünü övücü meşrulaştırıcı ifade ve yorumlara yer verilmesi olarak ifade edilen gerekçelerin cezaevi güvenliği bağlamında ilgili ve yeterli olmadığı görülmektedir. Dergiye erişimin engellenmesi suretiyle başvurucunun haber veya fikirlere ulaşma hakkına getirilen kısıtlamanın demokratik toplum düzenin gereklerine uygun ve hedeflenen meşru amaçlarla orantılı olduğu kanaatine ulaşılamamıştır. Cezaevinde tutuklu bulunan başvurucunun dergiye erişiminin engellenmesinin başvurucunun bilgi ve düşünceleri edinme özgürlüğü ve dolayısıyla ifade özgürlüğüne yönelik müdahaledir”

 

'Yapılan sınırlamalar özgürlüğün kullanılmasını durduruyor'

 

AYM’nin ‘Öcalanlı’ düşünce özgürlüğü kararı özetle şu gerekçelere dayandırıldı: “..Yapılan sınırlamalar,hak ve özgürlüğün özüne dokunarak kullanılmasını durduruyor, aşırı derecede güçleştiriyorsa veya ölçülülük ilkesine aşırı olarak sınırlama amacı ile müdahalede kullanılan araç arasında olması gereken orantılılık sağlanamıyorsa bu durum demokratik toplum düzeninin gerekleriyle bağdaşmaz. Milli güvenlik ve ülkenin toprak bütünlüğünün korunması, kamu düzenini sağlanması ve terörle mücadelenin bir yöntemi olarak ifade özgürlüğü kapsamındaki güvencelere bir takım sınırlamalar getirilmesi mümkündür. Ancak, bu nedenlere dayanılarak özgürlüğü getirilen sınırlama, elde edilmek istenen amaçla kullanılan vasıta arasında orantı olması ve bu yönde acil bir sosyal ihtiyaç bulunması halinde ölçülü kabul edilebilir. Cezaevi iç güvenliğinden sorumlu kamu otoritesinin bir parçası olan Eğitim Kurulunun müdahale oluşturan kararlarının gerekçesinde, derginin başvurucuya ulaşmasına izin verilmesinin kamu güvenliği bakımından ne tür somut risk ve tehlikeler taşıdığı anlaşılamamıştır.