İstanbul Büyükada'da turistlere nostalji yaşatmak için faytona koşulan atların içinde bulunduğu koşullar yıllardır değişmiyor.
Faytonlara binilmemesi için çağrı yapan, imza kampanyaları başlatan, yürüyüşler yapan hayvanseverler, adalardaki at ölümlerine ve sağlıksız koşullara karşı dikkat çekmeye çalışırken sorun bir türlü çözülemiyor.
Yeni Birlik'teki habere göre dışarıdan Adalar'a teknenin içine tıkıştırılarak getirilen atlar ölünceye kadar sağlıksız koşullarda veteriner yüzü görmeden faytonlarla koşturuluyorlar. Faytoncular cılızlaşan koşturamayacak atları işleri bitince sokağa terk ediyor.
Soğuktan kapı kapı dolaşıyorlar
Yiyecek ve içecek bulamayan ve kışın soğuktan donma tehlikesiyle burun buruna gelen atlar civardaki evleri kapı kapı dolaşıp insanlardan yardım umuyorlar. Atlar çoğu zaman faytonla dolaşırken çatlayarak ölüyor. Uzun bir süredir Adalar'daki faytonlara koşulan atların dramı gerek sosyal medyada gerekse bazı medya kuruluşlarında dile getirildi. Ancak atların yaşadığı dram gün geçtikçe daha da kötüye gidiyor. Adalar'da atların maruz kaldığı kötü yaşam koşulları sıralanırsa;
-Üzerindeki onca yüke rağmen hamile, hasta, yaralı atlar faytonlara koşuluyor, yollarda ölüyor.
-Adalar'da atların bulunduğu yerler hijyenik değil
-Sağlıklı beslenmiyorlar
-Veteriner yok
-Fayton sürücüleri seyisler eğitimli ve hayvansever değil, atların yaşam hakkına saygı duymuyorlar
-Atlar ile ilgili alanlarda yangın söndürme önlemleri yok
-Atlara yapılması gerekli rutin bakımlar yapılmayarak faytona koşulmuyor
-Bakımı külfet geldiğinden kışın ormana terk ediliyorlar
Atlar kış geldiğinde ormana terk ediliyor
Atlara yapılan bu zulmün son bulması için yıllardır uğraş veren hayvanseverler ise elle tutulur bir sonuç alamıyor. Atların bakımı külfet geldiğinden faytoncu sahipleri atları kışın ormana terk ediyor. Atlar sezon dışında başıboş dolaşıyor ve sezon yaklaşınca sahipleri atları faytona koşturmak için geri alıyor Adalar Zabıta Müdürlüğünce faytonculara "Kabahatler Kanunu"na göre 219 lira para cezası kesiliyor ve atlar sahiiplerine teslim ediliyor.
Her yıl Adalar'da 500 at ölüyor
Özellikle Adalar'da her yıl 500'den fazla at, sömürüldükleri süre zarfında çeşitli hastalıklar veya sakatlanma gibi nedenlerle mezbahaya gönderimeleri sonucunda yaşamını yitiriyor. Bazıları, bakımı külfet geldiğinden kışın ormana terk edildikleri için ölüyor; bazıları da fayton kazalarında ölümcül yaralar ve darbelerle kıvranarak son nefesini veriyor. Bir at, ortalama 25 sene yaşayabiliyorken, faytona koşulan atlar, çok ağır bir sömürü sistemine dahil edilerek sonu hep aynı olan ağrılı ve acılı bir ölüme mahkûm ediliyor. Fayton atlarına hzuurlu bir ölüm bile çok görülüyor. Doğal olmayan bir şekilde yaşamını yitiren, ölürken bile paraya dönüştürülen atların yerine hemen başka atlar getirilyor.
Faytonu çeken atlar canlı olarak kabul edilmiyor
Adalar'daki faytonlar, Büyükada, Heybeliada ve Burgazada'da kullanılıyor, toplamda 1200 at, 280 kadar fayton olduğu da biliniyor. Ancak Ulaşım Koordinasyon Merkezi'ne (UKOME) net at sayısı ve fayton sayısı verilmiyor. Her yıl 500 kadar atın kazalar ve bulaşıcı hastalıktan öldüğü biliniyor. Faytonlar İBB'ye bağlı, ulaşım aracı olarak kabul edildiğinden UKOME'ye bağlı ve çelişki de tam burada başlıyor. Faytonu çeken atların canlı oldukları kabul edilmiyor.
