Zamanın yaşanan acı ve öfkenin izlerini silemediği 12 Eylül askeri darbesi kültür ve sanat hayatını da yerle bir etti. Edebiyattan sinema dünyasına, ses sanatçısından, yazarına yüzlerce insan bir gecede Türk vatandaşlığından çıkarıldı, darbeyi izleyen süreçte ilan edilen sıkıyönetimle, fikir ve yazın hayatındaki yüzbinlerce toplatma kararı verdi. Yakılma kararlarına damga vuruldu.
Sıkıyönetimin 67 No’lu bildirisi
1. Ordu Sıkıyönetim Komutanlığı’nın 15 Nisan 1983 gün ve 67 sayılı bildirisiyle, ‘Türk vatandaşlığından çıkarılmış olan kişilere ait her türlü yazılı eser, resim, kartpostal, plak, video ve ses bantlarının Türkiye’ye sokulması ve dağıtılması’ yasaklandı. Bakanlar Kurulu’nun 18 Mayıs 1983 tarihli kararıyla, yasaklı kapsamında olanlara ait materyallerin teslim edilmesi işlemi başlatıldı.
Yılmaz Güney Pütün’ün piyasadan 110 filmi toplattırıldı
1.Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı’nın 67 sayılı bildirisiyle Yılmaz Güney (Pütün)’e ait her türlü film, plak, vido, kaset ve bantların yayımı, dağıtımı bulundurulması, taşınması ve komutanlık bölgesine sokulması yasaklandı. Ayrıca, bu gibi malzemeleri elinde bulunduranlar için 25 Mayıs 1983 tarihine kadar teslim edilmesi kararı çıktı. O dönemin belgeleri incelendiğinde Güney’in piyasadan 110 filmi toplatılıyor. Burç Film, işletmesi kendisinde olan toplam 10 filmin akıbetinin peşine düşüyor. Bu arada kamuoyunda filmlerin imha edildiklerine ilişkin kaygılar dikkat çekiyor.
24 Mayıs 1983 tarihinde 10 filmi teslim ediyor
Burç Film, Sıkıyönetim Komutanlığı’nın toplatma kararı kapsamında 24 Mayıs 1983 tarihinde işletme hakkı kendisinde olan 10 Adet filmi negatif kopyalarıyla İstanbul Beyoğlu Emniyet Amirliği’ne bir tutanakla teslim ediyor.
Teslim edilen 10 film şöyle:
-Çirkin Kral Affetmez
-Korkusuzlar
-Çifte Yürekli
-Çifte Tabancalı Adam
-Bin Defa Ölürüm
-İnce Cumali
-Kanımın Son Damlasına Kadar
-Yedi Belalılar
-Kan Su Gibi Akaca
-Piyade Osman
Sıkıyönetimin kararının kaldırılmasından sonra başta Burç film olmak üzere diğer yapımcı Şrketler Yılmaz Güney filmlerin iadesi için büyük bir hukuk mücadelesine girişti. Başbakanlık, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kültür Bakanlığı nezdinde filmlerin akıbeti için yazışmalar yapıldı. 1990’lı yıllarda Yılmaz Güney filmleri için çıkılan yol Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde sonlanır. Dönemin Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek, Nokta Dergisi’nden filmlerin akıbetini araştıran gazeteci Hülya Karabağlı’ya verdiği, demeçte, “İlke olarak mutlak manada fikir hürriyetinden yanayım. Fikirler serbestçe ifade edilebilmeli. Önünde hiçbir engel olmamalı. Çünkü hürriyetin önünde tehdit edildiği yerde gelişme olmaz’ sözleri yasakların biteceği anlamında yorumlanmıştı.
