İngiltere'de bugün erken genel seçim yapılıyor. Oy verme işlemi TSİ 09:00'da başladı ve yine Türkiye saatiyle gece yarısına kadar sürecek. "Modern demokrasinin beşiği" olarak bilinen İngiltere'de, parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası için 1802'den beri seçimler yapılıyor. Yazılı bir anayasası olmayan İngiltere'de genel seçim ile ilgili merak edilen bazı soruları yanıtladık:
211
1952'de tahta çıkan Kraliçe İkinci Elizabeth bugüne dek hiçbir seçimde oy kullanmadı. Ama bu oy kullanamayacağı anlamına gelmiyor. Yasalara göre Kraliçe'nin oy kullanmasının önünde herhangi bir engel yok. Böyle bir engel, herkese seçme ve seçilme hakkı veren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı olurdu. Kraliçe'nin oy kullanmamasının nedeni ise "siyasetin üstünde ve tarafsız" olmayı tercih etmesi. Tarihçi Sarah Gristwood'a göre, Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Kraliçe İkinci Elizabeth'in mensubu olduğu Windsor Hanedanı bu anlayışı benimsedi ve aynı gelenek hala sürüyor. İngiltere Parlamentosu'na göre de, Kraliçe'nin oy kullanması teamüllere aykırı. Kraliçe yasal olarak oy kullanma hakkını sahip olsa da, bunun gerçekleşme ihtimali çok ama çok düşük.
311
İngiltere'de seçmenler pusulada destekledikleri isimlerin yanına "x" işareti koyarak oyunu kullanıyor. Fakat geçerli olan tek işaret bu değil. Bir seçmenin onay işareti veya gülen surat gibi, seçim görevlilerinin bir adaya onay verildiğini anlamasını sağlayacak işaretler kullanması da mümkün.
411
İngiltere'der dar bölge seçim sistemi uygulanıyor. 650 seçim bölgesinde oy oranı ne olursa olsun, en fazla oyu alan aday milletvekili seçiliyor. Eğer bir seçim bölgesindeki iki aday aynı sayıda oy alırsa, ilk yapılan oyları tekrar saymak oluyor. Bu da sonucu değiştirmezse kazanan aday yazı-tura, şapkadan isim çekme veya kısa-uzun çöp çekme gibi yöntemlerle belirleniyor. Hangi yöntemin uygulanacağına ise bölgenin seçim kurulu başkanı karar veriyor.
511
İngiltere'de seçimlerin hangi gün yapılacağını belirleyen yasal bir düzenleme yok. Ancak ülkede seçimler 1931'den beri aralıksız olarak Perşembe günleri yapılıyor. Bunun nedeniyle ilgili bir teoriye göre, o dönem insanlara maaşları Cuma günleri ödendiği için seçimi Perşembe günü yapmak seçmenlerin sarhoş olma ihtimalini azaltıyordu. Kimi rivayetlere göre ise köylerde pazarların Perşembe günü kurulması ve Pazar günü kilise ayinlerinin bölünmemesi de bu kararda etkili olan gerekçelerdi. Fakat İngiltere'de Seçim Komisyonu son yıllarda, seçimleri hafta sonu düzenleyerek katılımı artırmayı tartışıyor.
611
İngiltere'de yalnızca kamu binalarında değil, oy kullanmaya uygun diğer yerlerde de sandık kurulabiliyor. Bunların içinde tiyatrolar, publar, spor kulüpleri, kiliseler ve camiler gibi dini binalar, müzeler ve hatta otomobiller yer alıyor. Otomobiller seçimlerde doğal afet durumlarında ve bir kişinin hastalığı veya engelliliği nedeniyle sandığa erişmesinin mümkün olmaması durumunda kullanılıyor. 2015 yılında iki kuaför salonunda da sandık kurulmuştu.
711
İngiltere'de alkollü içki tüketmiş ya da uyuşturucu kullanmış seçmenler de oy kullanma hakkına sahip. Tek kriter, seçmenlerin oy kullanabilecek durumda olmaları. Eğer seçim memuru bir kişinin oy verebilecek durumda olmadığından şüphelenirse, ona bazı sorular sorarak durumunu anlamaya çalışabiliyor.
811
Oy kullanma sürecine zarar vermediği sürece İngiltere'de insanların evcil hayvanlarıyla oy kullanmalarına izin veriliyor.
911
İngiltere'de 1918 yılında 30 yaş ve üzeri kadınlara seçme hakkı verildi. Kadınlar için oy kullanma yaşı 1930'da 21'e indirildi. 1969'da ise seçme yaşı hem kadınlar hem erkekler için 18 oldu.
1011
İngiltere'de, İkinci Dünya Savaşı'ndan bugüne katılımın oranının en yüksek olduğu seçim 1950'de yapıldı. Katılım oranının yüzde 83,9 olduğu bu seçimi İşçi Partisi kazanmıştı. Yine İşçi Partisi'nin kazandığı 2001 seçiminde ise katılım oranı yüzde 59,4 ile en düşük seviyede kalmıştı.
1111
İngiltere'de 650 üyeli Avam Kamarası'nın toplantı salonunda sadece 427 kişinin oturmasına yetecek kadar yer var. Bu yüzden tüm milletvekilleri Genel Kurul'daki görüşmeler sırasında oturamıyor. Milletvekilleri uzun yeşil sıralarda oturuyor ve her sabah oturmak istedikleri yere isimlerinin yazdığı bir kart bırakarak görüşme başladığında oturacakları yeri seçiyor.
